چرخه عمر از درس‌های متمم است که خیلی دوستش دارم طوری که حل تمرین آن یک هفته‌ای از من وقت گرفت. نکته درس این است که همه چیز، آدم‌ها برندها شرکت‌ها نظریه‌ها مدل‌ها و به طور کلی هر چیزی روزی از بین خواهد رفت. اگرچه ما اکثراً به نابودی اعتقاد نداریم و اگر هم اعتقاد داشته باشیم براساس آن عمل نکرده و تصمیم نمی‌گیریم. چیزی که مرحوم گریس آگریس هم در قالب “نظریه مورد حمایت در مقابل نظریه مورد استفاده” بیان می‌کند. یکی از جملات متمم این است که:
“کسب و کاری که امروز با لذت و غرور رشدش را نگاه میکنیم، بلوغ و مرگ را هم تجربه خواهد کرد. برندی که امروز توسعه میدهیم، سراشیبی افول را هم طی خواهد کرد و شگفت اینجاست که عموم ما، وقتی در مورد نظریه‌های غالب، در مورد محصولات موفق، در مورد برندهای بزرگ، فکر میکنیم و حرف می‌زنیم، یادمان می‌رود که در مورد مراحل افول آنها فکر کنیم”
همان طور که حتماً در عکس‌ها و فیلم‌ها دیده‌اید جلوی ساختمان شرکت‌ها در سیلیکون ولی (یا هر جای دیگر جهان)، لوگوی شرکت‌ها را قرار می‌دهند تا آدرس آنها را نشان بدهد. به نقل از سایت بیزینس اینسایدر وقتی فیس بوک به campus جدیدش نقل مکان می‌کند، جایی که قبلا متعلق به شرکت sun بوده، زاکربرگ تصیم می‌گیرد به جای دور انداختن آرم شرکت قبلی همان را نگه دارد، فقط با چرخاندن ۳۶۰ درجه‌ای، آرم خودشان را پشت آن قرار بدهد. چرا؟ چون می‌خواسته برای کارکنانش یک نماد انگیزشی باشد و هر روز وقتی آنرا می‌بینند به آنها یادآوری شود که اگر نو‌آور نباشی و نوآوری نداشته باشی عاقبت همانند شرکت sun خواهی شد. شرکت Sun Microsystems زمانی در اوج بوده، جایی بوده که java را به دنیا معرفی کرده ولی امروز اثری از آن نیست. جسمش توسط فیس بوک تصاحب شده و روحش هم در Oracle ادغام شده و در کالبدی دیگر ادامه کار می‌دهد.
خواستم بگویم ما وقتی سراغ شرکت‌ها می‌رویم که در اوج هستند وقتی Facebook در رسانه‌ها و ذهن مردم جا باز کرد که در مرحله رشد و بلوغ بود. نه دوران کودکی‌اش را دیدیم و نه وقتی دچار افول شود خبری از آن خواهیم گرفت. همین دیروز در Interbrand، که به قول استاد فرهیخته دکتر شهریار شفیعی معظم‌ترین مرجع برند در دنیا هستند، گزارشی را دیدم که در سال ۲۰۱۶ در زمینه برند بیشترین شرکتی که رشد داشته فیس بوک بوده. که نسبت به سال قبل ارزش برند او حدود ۵۰ درصد رشد کرده و مقام اول دنیا را دارد.
جالب اینکه احتمالاً با توجه به اکوسیستم عجیب دیجیتال احتمالا تا ده سال آینده اثری از فیس‌بوک نخواهد بود و شاید توسط شرکتی دیگری خورده شود. و همان طور که زاکربرگ milestone دیگران را چرخاند احتمالا دیگرانی هم آرم فیس بوک را خواهند چرخاند.